Deszcz często jest tematem literackim. Ukazywany był jako groźny żywioł, ale także jako symbol wewnętrznego oczyszczenia człowieka lub też odzwierciedlenie jego przeżyć, uczuć i nastrojów. Motyw deszczu szczególnie upodobali sobie moderniści, ale odnaleźć go możemy także w twórczości innych autorów (m.in. Adama Mickiewicza, Juliana Tuwima, Krzysztofa Kamila Baczyńskiego). Wykorzystanie tego motywu łączy też przytoczone fragmenty tekstów Władysława Reymonta i Heinricha Bölla.

W tekstach Heinricha Bölla i Władysława Stanisława Reymonta deszcz ukazany został jako żywioł wywierający znaczący wpływ na życie człowieka, jednak w każdym z nich sposób prezentacji tego problemu jest inny.

1. Argumenty dotyczące utworu Chłopi Władysława Stanisława Reymonta

• wykorzystanie konwencji naturalistycznej – padający deszcz determinuje pracę i nastrój bohaterów: deszcz sprawia, że świat staje się szary i ponury, mżawka i mgła ograniczają widoczność, woda wzbiera i podchodzi pod ściany budynków, jesienna szaruga powoduje, że praca ludzi przy zbiorze kapusty staje się wyjątkowo ciężka, ziemia rozmaka, staje się grząska, z trudem brną w niej ludzie i konie ciągnące wyładowane kapustą wozy, eksponowanie elementów brzydoty tonącego w deszczu krajobrazu,

• poetyzacja tekstu typowa dla stylistyki młodopolskiej: psychizacja krajobrazu, animizacja wywołanego deszczem smutku, synestezja (zastosowanie obrazowych epitetów i porównań oddziałujących na różne zmysły czytelnika), nastrojowość osiągana przez przygnębiające opisy deszczu i krajobrazu.

2. Argumenty dotyczące utworu Rozmyślania o irlandzkim deszczu Heinricha Bölla

• Realistyczna konwencja opowiadania: deszcz jako żywioł budzący respekt i przerażenie, ale też podziw, świadomość, że żywiołowi nie można się przeciwstawiać i trzeba się dostosować do dyktowanych przez niego warunków (Biblia, zapas świec, tytoniu, włóczki do robótek i whisky), wiara jako źródło spokoju i pewności, że Bóg nie nawiedzi ziemi potopem.

• Elementy prozy poetyckiej: wykorzystanie w opisach personifikacji (woda) i animizacji (kałuża), zbliżanie się wody do okien i drzwi jako symbol osaczenia i uwięzienia, aluzje biblijne (opowieść o potopie i arce Noego), dygresyjność tekstu, nastrojowość i refleksyjność.

3. Argumenty dotyczące kontekstu literackiego: Deszcz jesienny Leopolda Staffa

• deszcz jako odzwierciedlenie dekadenckich nastrojów człowieka: przygnębienia, smutku, beznadziei, niewiary,
• muzyczność, nastrojowość tekstu (synestezja).

4. Argumenty dotyczące kontekstu literackiego: Dwa teatry (Powódź) Jerzego Szaniawskiego

• wywołana przez wielkie deszcze powódź jako sprawdzian człowieczeństwa i lojalności ludzi,
• powódź jako metafora tragizmu ludzkich wyborów.