Odpowiedź:
Np. Silnie nagrzane powietrze w rejonie równika unoszone jest do górnej troposfery. Podczas wznoszenia ulega adiabatycznemu ochłodzeniu. W górnej troposferze chłodne powietrze przemieszcza się ku zwrotnikom. W szerokościach okołozwrotnikowych wskutek mniejszego obwodu Ziemi (a także stałego napływu powietrza znad równika) powietrze zagęszcza się i jako cięższe opada tworząc przy powierzchni Ziemi zwrotnikowe strefy podwyższonego ciśnienia.

Przykładowe ocenione odpowiedzi

- Gorące powietrze nad równikiem unosi się do górnej troposfery, gdzie dochodzi do jego ochłodzenia. Chłodne powietrze przemieszcza się ku zwrotnikom, coraz bardziej się zagęszcza, bo kolejne równoleżniki są coraz krótsze i w okolicach zwrotnika powietrze grawitacyjnie opada, tworząc wyż. 
2 pkt; zdający uwzględnił wszystkie elementy wyjaśnienia zawarte w schemacie punktowania.

- Powietrze unosi się nad równikiem i odpływa ku szerokościom zwrotnikowym, gdzie opada i przyczynia się do powstania wysokiego ciśnienia przy powierzchni Ziemi.
1 pkt; zdający uwzględnił cyrkulację powietrza i jego opadanie w szerokościach zwrotnikowych, ale nie uwzględnił zmian temperatury powietrza.

- Ciepłe powietrze znad równika unosi się i jako pasaty zmierza w kierunku zwrotników. To samo powietrze oziębia się i spręża, gdyż musi zmieścić się na mniejszym obszarze, i tak powstaje strefa wyżów w szerokościach zwrotnikowych.
0 pkt; zdający popełnił błąd merytoryczny.
schemat punktacji
2 pkt – za podanie pełnego wyjaśnienia uwzględniającego cyrkulację powietrza w komórce Hadleya, w tym:- zachodzące w trakcie ruchów powietrza zmiany jego temperatury,- opadanie powietrza w szerokościach zwrotnikowych spowodowane wzrostem gęstości na skutek zmniejszenia się obwodu Ziemi.
1 pkt – za podanie wyjaśnienia uwzględniającego cyrkulację powietrza w komórce Hadleya, w tym:- opadanie powietrza w szerokościach zwrotnikowych, ale bez podania przyczyny opadania oraz bez uwzględnienia zmian temperatury powietrza zachodzących w trakcie jego ruchu.
0 pkt – za błędne wyjaśnienie lub za brak odpowiedzi.
Powrót do pytań