Aby wykazać współistnienie w tekście dwóch niezgodnych ze sobą tendencji, wyszukaj w nim myśli i sformułowania charakterystyczne dla oświecenia oraz sprzeczne z nim. Zauważ, że fragment drugi gani ciemnotę rodziców i nie tylko zaleca osiemnastowieczny wynalazek, szczepionkę przeciwko ospie, lecz również przedstawia racjonalny argument. Analizując fragment pierwszy, zwróć uwagę na protekcjonalne napomnienie chłopa/mieszczanina, by nie użył zdobytej wiedzy do zmiany swojego statusu społecznego, a czytając dwa pozostałe – na uzasadnianie stanu rzeczy wolą Boską. Takie opinie były charakterystyczne dla szlacheckiej sarmackiej mentalności, którą oświecenie zwalczało.