aplikacja Matura google play app store

Genetyka i ewolucja przykładowe zadania (informator 2023)

Zadanie: 1 2 3 4 5 6 7
Zadanie 7. (0–5)
Gupiki to niewielkie ryby, które w naturze żyją m.in. na Trynidadzie, w małych zbiornikach wodnych położonych wzdłuż górskich strumieni. Wodospady tworzone przez strumienie pokonujące progi skalne stanowią jednostronną barierę – ryby żyjące w zbiorniku poniżej wodospadu nie mogą przepłynąć w górę potoku, ale ryby ze zbiornika ponad wodospadem niekiedy dostają się ze spadającą wodą do dolnego zbiornika. Samce gupików są mniejsze od samic, ale znacznie bardziej kolorowe. Samica częściej wybiera barwniejszego samca jako partnera do rozmnażania.

Badacze porównywali ubarwienie samców gupików bytujących w dwóch zbiornikach strumienia 1. – w zbiorniku poniżej wodospadu, w którym występowały drapieżniki, oraz w zbiorniku powyżej wodospadu, w którym drapieżników nie było. Zauważyli, że samce gupików ze zbiornika powyżej wodospadu są intensywniej ubarwione od żyjących w zbiorniku poniżej wodospadu. Wyniki obserwacji przedstawia rysunek poniżej.
Badacze wysunęli dwie hipotezy wyjaśniające te różnice.

Hipoteza I:
W sytuacji nieobecności drapieżników wyższe dostosowanie mają intensywniej ubarwione samce (ponieważ są częściej wybierane przez samice).

Hipoteza II:
W razie presji drapieżników wyższe dostosowanie mają samce mniej widoczne, o mniej intensywnym ubarwieniu (ponieważ są rzadziej zjadane).

Aby sprawdzić te hipotezy, badacze przenosili gupiki i drapieżne ryby ze zbiorników strumienia 1. do odpowiednich zbiorników bezrybnego strumienia 2., a następnie obserwowali zmiany częstości fenotypów samców przez kilkadziesiąt pokoleń. Potwierdzili obie hipotezy: wykazali, że w naturze intensywność ubarwienia samców jest ewolucyjnym kompromisem między przeciwstawnymi kierunkami doboru.


Na podstawie: http://www.guppyevolution.org/science/
Zadanie 7.1.
1. Przedstaw plan opisanego eksperymentu – wpisz w tabelę znak „+” oznaczający przeniesienie ryb ze zbiorników strumienia 1. do zbiorników strumienia 2.

Docelowy zbiornik w bezrybnym strumieniu 2.

Przenoszone ryby ze strumienia 1.

gupiki z górnego zbiornika (bez drapieżnych ryb)

gupiki z dolnego zbiornika (z drapieżnymi rybami)

drapieżne ryby z dolnego zbiornika

górny




dolny





2. Podaj populacje gupików (numer strumienia i położenie zbiornika), które porównywano w celu zweryfikowania obu hipotez. Określ spodziewane wyniki, odnosząc się do zmiany fenotypów samców.

Populacje gupików porównywane w celu sprawdzenia hipotezy I: 
........................................... 
Wynik potwierdzający hipotezę I: 
...........................................
...........................................


Populacje gupików porównywane w celu sprawdzenia hipotezy II:
.......................................... 
Wynik potwierdzający hipotezę II:
...........................................
...........................................
Zadanie 7.2.
Określ, czy w opisanym eksperymencie działa dobór naturalny czy dobór sztuczny. Odpowiedź uzasadnij.
.........................
.........................

Zadanie 7.3.
Uzupełnij poniższe zdania tak, aby powstał poprawny opis warunków przeprowadzenia opisanego eksperymentu.
W celu poprawnego przeprowadzenia opisanego eksperymentu należy przenieść z jednego zbiornika do drugiego .
To przy zbyt liczebności grupy założycielskiej nowej populacji
nasila się , który mógłby zniekształcić wynik doświadczenia.
Komentarz
Zadaniem zdającego jest analiza eksperymentu ewolucyjnego, jaki rzeczywiście został przeprowadzony przez badaczy na Trynidadzie. W zadaniu 18.1. zdający ma odtworzyć układ eksperymentalny, w którym testowane są dwie, niesprzeczne ze sobą hipotezy ewolucyjne – co jest nowością, ponieważ zwykle uczniowie w szkole mają do czynienia z eksperymentem sprawdzającym tylko jedną hipotezę badawczą. Ułatwieniem jest konstrukcja zadania – część poleceń ma charakter zamknięty. Zadania 18.2. i 18.3. sprawdzają rozumienie badanego procesu – doboru naturalnego.
1 pkt – za podkreślenie właściwych określeń we wszystkich nawiasach.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą wymagań za 1 pkt albo za brak odpowiedzi.
Poprzednia strona

źródło: CKE
Polityka Prywatności