Jest wielką chwałą i wielkim zaszczytem dla naszych królów i dla Hiszpanów, że doprowadzili Indian do przyjęcia jednego Boga, jednej wiary i jednego chrztu, i że odwiedli ich od bałwochwalstwa, od ofiar ludzkich, od ludożerstwa [...] i od wielu jeszcze złych grzechów [...]. Odwiedziono ich także od wielożeństwa, [...] pokazano im alfabet, bez którego ludzie są jak zwierzęta, oraz jak posługiwać się żelazem tak potrzebnym człowiekowi. Pokazano im także wiele dobrych przyzwyczajeń, sztuk, cywilizowanych obyczajów, aby mogli lepiej żyć. Wszystko to [...] warte jest więcej niż pióra, perły, złoto, które im zabrano [...]. W tym wszystkim złe było tylko to, że [zdobywcy] kazali [Indianom] nadmiernie pracować w kopalniach, przy połowie pereł i przy transporcie.
1 Francisco Lopez de Gomara (1511–1566) – hiszpański duchowny; na podstawie relacji uczestników konkwisty opisał podbój państwa Azteków i kulturę Indian meksykańskich.
Źródło: M. Ferro, Historia kolonizacji, Warszawa 1997, s. 41.
Źródło 2. Fragment muralu w prezydenckim pałacu w stolicy Meksyku1
1 Mural autorstwa Diego Rivery (1886–1957), meksykańskiego twórcy nawiązującego do sztuki prekolumbijskiej.
Źródło: Fot. W. Królikowska.