język polski - przykładowe zadania na poziomie podstawowym

Na długo przed premierą mówiło się, że wrocławski spektakl stanie się wydarzeniem – oto po raz pierwszy w historii, publiczność zobaczy na scenie w całości [...] trzy części Dziadów. Michał Zadara podkreślał szczególną pozycję mickiewiczowskiego dramatu, stanowiącego fundament polskiej kultury. Fundament, który należy traktować poważnie, a więc wystawiać w całości i bez skrótów. Wskazywał także potrzebę współczesnych realizacji polskiej klasyki. I faktycznie udało mu się stworzyć spektakl monumentalny, nowoczesny i efektowny, a jednocześnie najzupełniej wierny literackiej partyturze. [...]

A jednak, mimo całej tej formalnej wirtuozerii oraz ogromu pracy twórców trudno pozbyć się wrażenia, że czegoś wrocławskim Dziadom zabrakło. [...] Blisko pięciogodzinny spektakl obejmujący I, II i IV część dramatu oraz wiersz Upiór rzuca wyzwanie, przede wszystkim, percepcyjnym zdolnościom widza. Dlatego zapewne towarzyszy nam po wyjściu z teatru to dziwne uczucie, jak po wizycie w muzeum. Co prawda nowoczesnym, interaktywnym i efektownym, acz ostatecznie służącym jedynie eksponowaniu przytłaczającej ilości artefaktów dawno minionej przeszłości.

Radosław Rychcik [w Teatrze Nowym w Poznaniu] z kolei, nie tylko przepuścił fundament rodzimej mitologii przez zainfekowaną popkulturowymi kliszami ponowoczesną świadomość, lecz także zestawił romantyczne dzieje z burzliwą historią Ameryki. [...] Scenę zaludniają bohaterowie zbiorowej wyobraźni. Ewą/Dziewczyną jest u Rychcika Marylin Monroe (wspaniała Gabriela Frycz), Guślarzem barokowy i sarkastyczny Joker (znakomity Tomasz Nosiński) [...], a Józio i Rózia to hipnotycznie wpatrzone w ekran teleodbiornika bliźniaczki z Lśnienia¹ Kubricka. Swoje Dziady reżyser zadedykował ikonom walki o prawa czarnych. [...]

Rychcik podjął tym samym dość ryzykowną grę. [...] Pokusa uwspółcześnienia, bądź uniwersalizacji dramatu przez sięgnięcie do rezerwuaru masowych wyobrażeń zawsze niesie z sobą ryzyko spłycenia, banalizacji, zwłaszcza, gdy proste skojarzenia służą głównie parodii, tudzież powierzchownemu efekciarstwu maskującemu intelektualną bezsilność w zderzeniu z niełatwą literaturą.

Tymczasem za sprawą wszystkich tych bezczelnych pomysłów, odległych asocjacji, pozornie ryzykownych odwołań powstał spektakl znakomity, zachwycający, wybitny – jeden z najważniejszych w ostatnich latach w polskim teatrze. Tym spektaklem Rychcik ostatecznie uwolniwszy tekst Mickiewicza z więzów narodowej martyrologii, na powrót uczynił go częścią, wspólnej ludziom każdego miejsca i czasu opowieści o pragnieniu wolności, niezgodzie na zło oraz sprzeciwie wobec wszelkiego ucisku, stanowiącej fundament kulturowego dziedzictwa Zachodu.

Zestawiając losy bohaterów dramatu z historią emancypacji czarnoskórych Amerykanów Rychcik odnajduje w Dziadach, tę samą rewolucyjną moc, która fascynowała Dejmka² . Nie przypadkiem w drugiej części spektaklu umieszcza reżyser wspaniały manifest wyrosłego z niezgody na zło prometejskiego humanizmu – Wielką Improwizację, w genialnej interpretacji Gustawa Holoubka, którego głos dobiega z pogrążonej w ciemności sceny. [...]. Zaś Gustaw/Konrad (świetny Mariusz Zaniewski) przemawia do nas ze sceny nie mniej poruszającymi słowami Martina Luthera Kinga o wspaniałym śnie o równości³ .

Wiele jest w tym spektaklu scen olśniewających. [...] Przejmujący, pełen goryczy jest czarny blues, w którego rytm nadzy i wynędzniali filomaci, wespół z afrykańskimi niewolnikami, śpiewają o Zemście z Bogiem lub mimo Boga przy brzęku łańcuchów i kajdan. [...] Tekst Mickiewicza pozostaje bez wątpienia, czego dowodzi spektakl Rychcika, najwspanialszym w całej polskiej literaturze, hymnem na cześć wolności.